YARIK DUDAK-DAMAK

En sık görülen doğuştan yüz malformasyonudur. Yaklaşık 1000 doğumda 1 görülmektedir. Bu oran daha önce yarık dudak-damak öyküsü olması durumunda %4, bu öyküye sahip iki çocuk olması durumunda ise yaklaşık %9-10'dur. Hem bir ebeveynde hem de bir çocukta bu öykünün olması halinde ise oran %17'ye yükselmektedir.

Etkilenen fetusların yaklaşık %50'sinde eşlik eden konjenital anomaliler saptanmaktadır. Ayrıca bu fetuslarda başta trizomi 13 ve 18 olmak üzere kromozomal anomali riski de artmıştır.

Genetik anomali olmaksızın yarık dudak-damak riskinin arttığı başlıca durumlar ise gebeliğin ilk üç ayında yoğun sigara ve alkol kullanımı, teratojen ilaç kullanımı, gebelik sırasında geçirilen şiddetli enfeksiyonlar, radyasyon maruziyeti, diyabetes mellitus olarak sayılabilir.

2. trimestrde yani gebeliğin ikinci üç ayında yapılan detaylı ultrason incelemesinde yarık dudak-damak saptanabilir. Komplet bilateral yarık dudak-damak yüz anatomisini belirgin olarak bozduğundan daha erken dönem ultrasonografide saptanabilir. Unilateral yarık dudak-damak veya inkomplet yarık dudak daha güç veya daha ileri haftalarda tespit edilebilir. İzole yarık damağın tanınması daha zordur çünkü dudak bütünlüğü bozulmamıştır.

Ultrason incelemesinde yarık dudak-damak saptandığında karyotip analizi yapılmalı ayrıca diğer yapısal anomalilerin varlığı (el, ayak anomalileri, konjenital kalp anomalisi... vs.) araştırılmalıdır.

Ek defektlerle birliktelik göstermediği takdirde yarık dudak ve damak doğum sonrası dönemde opere edilerek başarı ile onarılabilmektedir.